TCMB Veri Yönetişimi ve İstatistik Genel Müdürü Yusuf Kenan Bağır, Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürü Ünal Seven ile Ekonomist Ertan Tok tarafından hazırlanan bir analiz yayımlandı. Analiz, “Parasal Sıkılaşma Dönemlerinde Firmaların Temerrüde Düşme Davranışları Nasıl Farklılaşıyor?” başlığını taşıyor.
Parasal sıkılaşma dönemlerinde finansal istikrarın gözetimi açısından firmaların temerrütlerinin önemli bir gösterge olduğu belirtilen analizde, sıkılaşma dönemlerinde firma temerrütlerinin ölçek ve sektör bazında değişimlerine odaklanılıyor. 2023 yılı haziran ayında başlayan sıkılaşma döneminde firma temerrütlerinin incelendiği analizde, ticari kredi faiz oranlarının 2018 ve 2023 sıkılaşma dönemlerinde yükseldiği tespit ediliyor.
Öte yandan, 2018 sıkılaşma döneminde artan Ticari Kredi Artışları (TGA) verilerinin 2023 sıkılaşma döneminde görece düşük seyrettiği analiz ediliyor. TCMB’nin para politikası faizindeki artışın ticari kredi faiz oranlarını etkilediğine dikkat çekilen analizde, firmaların ve sektörlerin özellikleriyle faiz artışlarının ilişkisinin incelendiği vurgulanıyor.
Analizde, faiz artışlarının firmaların temerrüt risklerini nasıl etkilediğine dair yaşlandırma analizleri yapıldığı ifade ediliyor. Firma temerrütlerinin borçluluk ve ölçek açısından farklılaşması üzerinde durulan analizde, farklı parasal sıkılaşma dönemlerinde temerrüt artışının yüksek borçlu orta ve büyük ölçekli firmalarda daha belirgin olduğu belirtiliyor.
Ayrıca, reel sektör firmalarının ve bankacılık sektörünün kredi temerrütlerine karşı daha dayanıklı olduğu ifade ediliyor. Analizde, borçluluk ve temerrüt arasındaki ilişkinin yüksek faiz ortamında daha güçlü olduğu ve faiz artışlarının yüksek borçluları daha fazla etkilediği vurgulanıyor.
2023 yılı haziran ayında başlayan faiz artırım sürecine yüksek borçlulukta olan firmaların diğerlerine göre olumsuz tepki verebileceği belirtiliyor. Analizde, ekonomik dönemler arasındaki farklılıkların, faiz oranlarındaki değişimlerin ve sektör borçluluğunun firma temerrütlerini etkilediği üzerinde duruluyor.
Son olarak, firma temerrütlerinin 2023 yılında farklılaşmasını gösteren analizin, firmaların borç ve ölçek yapılarıyla faiz politikalarındaki değişiklikler arasındaki ilişkiyi vurguladığı belirtiliyor. Analiz, reel sektörün borçluluğunun azaldığını ve sektörler arasında temerrüt oranlarında homojen bir seyir izlendiğini ifade ediyor.
