Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) internet sitesinde Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü Makro Finansal Analiz Müdürlüğü Uzmanı Kübra Bölükbaş, Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü Makro Finansal Analiz Müdürü Mehmet Selman Çolak ve Başdanışman Eren Ocakverdi tarafından hazırlanan bir analiz yayımlandı.
Analizde, bireysel kredi kartları bakiyesinin diğer bireysel kredi türlerine göre daha hızlı büyüdüğüne işaret edilerek, bireysel kredi kartları bakiyesindeki yıllık büyüme oranının geçen yıl yüzde 180’e kadar yükseldiği belirtildi. Bu büyümede talep kaynaklı gelişmelerin yanında kredi kartının ödeme aracı olarak kullanımının da rol oynadığı vurgulandı.
Söz konusu blog yazısında, bireysel kredi kartları bakiyelerine ilişkin çeşitli dağılımların incelendiği ve kart kullanıcılarının büyük çoğunluğunun düşük borç bakiyesine sahip olduğu belirtildi. Borç bakiyesi bulunan 28 milyon aktif kart kullanıcısının yaklaşık yarısının 25 bin liranın altında bakiyeye sahip olduğu ve tutarlar yükseldikçe kişi sayısının azaldığı ifade edildi.
Bireysel kredi kartlarının hanehalkı tarafından yaygın kullanımı ve aylık harcamalardaki dalgalanmayı yumuşatan rolü göz önünde bulundurularak azami akdi faizin diğer bireysel kredi türlerinin altında belirlendiği hatırlatıldı. Bu durumun bireysel kredi kartları kanalından borçlanmayı ve tüketimi teşvik ettiği belirtilerek, kart kullanıcılarının düşük bakiye gruplarında kredilendirme davranışının sınırlı olduğu, yüksek bakiyeli gruplarda ise daha yaygın olduğu gözlemlendi.
Analizde, bakiyelerin kart kullanıcıları bazında gösterdiği farklılaşmanın, aynı zamanda bireylerin gelir profilleriyle de uyum arz ettiği ifade edildi. Ücretli çalışanların idari kayıtları baz alınarak yapılan hesaplamaya göre gelir arttıkça bireysel kredi kartları bakiyelerinin de yükseldiği belirtildi. Aylık brüt gelir dağılımının üst diliminde yüksek bireysel kredi kartları bakiyelerinin yoğunlaştığına dikkat çekildi.
Özetle, TCMB’nin kredi kartı azami akdi faizlerinde bakiyeye göre farklılaşmaya giderek kredi kartı borçluluğunu azaltmayı teşvik ettiği ve iç talepteki dengelenmeye katkı verdiği belirtildi. BDDK’nin asgari ödemesi geciken kredi kartları için borç yapılandırma programı açıklaması ile borçları gecikmiş bireylerin sıkılaştırıcı politikadan en az ölçüde etkilenmesinin sağlandığı vurgulandı. Bu makroihtiyati tedbirler sayesinde dezenflasyon sürecinin desteklendiği ifade edildi.
