Depozito Yönetim Sistemi (DYS), belirli bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen ürünlerin tüketilmesi ve kullanılması sonrasında iade alınmasıyla depozito bedelinin geri ödenmesine dayanıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hayata geçirilen bu sistem, cam, PET ve alüminyum malzemeden yapılan tek kullanımlık ambalajların toplanmasını hedefliyor.
Gelecek yıl içinde Türkiye genelinde kurulması planlanan 5 bin geri dönüşüm makinesi, 2028’e kadar 30 bin noktaya ulaşacak. Bu makinelere vatandaşlar cam, alüminyum ve pet şişeleri atarak e-cüzdanları aracılığıyla ambalaj iadesi yapabilecekler.
Geri Dönüşümcüler ve Geri Kazanımcılar Derneği (GEKADER) tarafından yapılan araştırmaya göre, sistemin hayata geçirilmesiyle on binlerce ton sera gazı azalımı sağlanacak. Ayrıca, enerjiden 1,3 milyar kWh ve petrolden 3,6 milyon varil tasarruf edilmesi bekleniyor.
GEKADER Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Eren, Türkiye için depozito iade sisteminin ekonomiye önemli katkılar sağlayacağını belirtti. Yapılan araştırmalara göre, sistemle 25 milyar şişenin geri dönüşümü sağlanarak ekonomiye 5-6 milyar liralık bir katkı sağlanması hedefleniyor.
Eren, dünya genelindeki bazı Avrupa ülkelerinin bu sistemi uzun süredir kullanmasına rağmen Türkiye’de altyapı hazırlıklarının devam ettiğini ifade etti. Sistemin çevre kirliliği ve sera gazı salımını azaltacağını, enerji ve petrol tasarrufu sağlayacağını vurguladı.
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) ve Yeşil Dönüşüm ve Teknoloji Derneği (PAGÇEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, sistemin hayata geçirilmesiyle cari açığın azalacağını belirtti. Ayrıca, ham madde ithalatının azalacağı ve ek istihdamın sağlanacağı önemli bir adım olduğunu söyledi.
Eroğlu, hedeflenen 300 bin ton atığın dönüştürülmesi durumunda 20 bin ek istihdam sağlanacağını vurgulayarak sistemin bir an önce başlamasının önemli olduğunu belirtti. Eksikliklerin zamanla giderilebileceğini ve ülkede ekonomik ve çevresel açıdan büyük faydalar sağlayacağını dile getirdi.
