ABD’nin orta batı ve kuzeydoğu eyaletleri sıcak hava dalgalarıyla mücadele ederken NASA, bu durumun arkasındaki ana sebebin “ısı kubbesi” adı verilen hava olayı olduğunu açıkladı.
Isı kubbeleri, bir yüksek basınç bölgesinin belirli bir alanda ısıyı hapsetmesi sonucu oluşuyor ve günlerce hatta haftalarca devam edebiliyor.
Bu hava olayının oluşmasında etkili olan “jet rüzgarları” adı verilen dar şerit halindeki güçlü rüzgarlar, kuzey ve güney yarım kürelerin subtropikal bölgelerinde ve orta enlemlerin yüksek troposfer seviyesinde meydana geliyor.
Küresel ısınmanın jet rüzgarları üzerindeki etkisi ise bilim insanları tarafından sıkı bir şekilde araştırılmaya devam ediyor. Arktik bölgedeki artan ısınmanın, jet rüzgarlarının doğasını etkilediği belirtiliyor.
Copernicus İklim Değişikliği Servisi verilerine göre, Avrupa’da geçen yıl etkili olan aşırı sıcakların ısı kubbelerinin etkisiyle arttığı gözlemlendi. Bu durum Yunanistan, İspanya ve İtalya’nın güneyinde 45 dereceyi aşan sıcaklıklara neden oldu ve bölgede uzun süreli sıcak hava dalgalarına yol açtı.
Nature bilim dergisinde yapılan bir çalışma, ısı kubbelerinin orman yangınları üzerinde de etkili olduğunu ortaya koydu. Kanada’da yapılan araştırmada, 2021’deki orman yangınları ile ısının etkili olduğu bölgeler arasındaki bağlantı incelendi.
Araştırma sonuçlarına göre, ısı kubbelerinin etkisi altında gerçekleşen orman yangınlarının miktarı ve süresi, normal koşullardaki orman yangınlarından daha fazla olduğu belirlendi.
Çalışmaya katılan akademisyenlerden Abatzoglou, ısı kubbelerinin yaz aylarında sıcaklıkların aşırı uçlara ulaşmasına ve karasal yüzeylerin hızla kurumasına neden olduğunu açıkladı.
Abatzoglou, yapılan araştırmaların ısı kubbelerinin sıcak hava dalgalarının süresini ve gücünü artırarak orman yangınlarına yol açabileceğini gösterdiğini belirtti.
Isı kubbelerinin yangın riskini artırması sebebiyle insan hatalarını önlemenin daha büyük bir önem taşıdığını vurgulayan Abatzoglou, kurak bitki örtüsü, sigara izmaritleri ve eğlence amaçlı ateşlerin kontrolsüz bir şekilde kullanılmaması gerektiğini söyledi.
