Osmanlı Devleti’nde yazılan ve basılan metinlerin günümüzde okunması ve anlaşılması oldukça zor bir hale gelmiştir. Sadi Özgür liderliğindeki yerli girişim olan “Transleyt” projesi, Osmanlıca eserlerin tercümesini günümüz Türkçesi yanı sıra 30 farklı dile yapay zeka tabanlı bir platform ile mümkün kılmaktadır.
Projenin geliştirilmesi için 35 bin eser ve 5 milyon sayfaya yakın Osmanlıca kaynak kullanılarak yapay zeka eğitilmiştir. Transleyt testlerinde matbu metinlerde %98,2 ve düzgün el yazma metinlerde %92 doğruluk oranı elde edilmiştir.
Transleyt’in çeviri yapabilme yeteneği, Osmanlıca metinleri farklı yüzyıllara ait dil usluplarına uygun şekilde tercüme edebilme veya günümüz Türkçesine aktarımını sağlayabilme özelliğine sahiptir. Ayrıca, eski ve modern Türkçe metinlerin dönemlerine göre farklı tonlarda tercüme edilebilme yeteneği bulunmaktadır.
Proje yöneticisi Sadi Özgür, Google veya DeepL gibi şirketlerin yaptıklarını yerli olarak gerçekleştirdiklerini belirtmektedir. Özgür, kültür hazinemiz olarak değerlendirdiğimiz Osmanlıca metinleri günümüz Türkçesine çeviren bir sistem geliştirmenin heyecanını yaşadıklarını dile getirmiştir.
Sadi Özgür ve ekibi, arşiv belgeleri ve el yazması metinler gibi daha zorlu metinler için yeni yapay zeka modelleri üzerinde çalışmaktadır. Bu çalışmalarla daha karmaşık ve eski metinlerin dijitalleştirilerek araştırma ve koruma çalışmalarına destek olmayı hedeflemektedir.
Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sinan Kaçalin, projenin araştırmacılara teknik destek sunacağını ve bu durumun daha fazla vakit ayırmalarını sağlayacağını belirtmiştir. Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın ise proje sayesinde eski harfli metinlerin latin harflerine aktarılacağını ve böylece söz varlığının değerlendirilebileceğini vurgulamıştır.
Proje, akademik çalışmalara ve kitap yayıncılığına katkı sunmayı amaçlamaktadır.
